Khi phân chia di sản thừa kế, thì tranh chấp quyền sử dụng đất luôn được những người thừa kế quan tâm nhất. Vậy khi tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất giải quyết như thế nào để đúng quy định pháp luật hiện hành? Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp ra sao? Bài viết dưới đây dựa theo cơ sở pháp lý sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn cũng như giải đáp được thắc mắc liên quan đến tranh chấp di sản thừa kế đất đai.

Mục lục

Giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

Phân chia thừa đất đai kế theo quy định của pháp luật

Chia theo di chúc

Bộ luật dân sự 2015 không nêu rõ khái niệm thừa kế theo di chúc là gì mà chỉ quy định khái niệm di chúc tại Điều 624 như sau: Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.

Từ khái niệm di chúc và các quy định của Bộ luật dân sự 2015 về thừa kế theo di chúc có thể hiểu: Thừa kế theo di chúc là việc dịch chuyển tài sản của người đã chết cho người còn sống theo quyết định của người để lại di sản trước khi chết thể hiện qua di chúc.

Mọi cá nhân đều có quyền nhận di sản trong trường hợp thuộc diện nhận di sản theo di chúc. Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Trường hợp người nhận di sản theo di chúc thì căn cứ vào quyền thừa kế của họ, họ sẽ được hưởng phần di sản mà người đã chết để lại theo đúng những điều khoản trong di chúc. Người được thừa kế theo di chúc có thể là bất kỳ ai theo ý chí của người lập di chúc.

Chia theo pháp luật

Phân chia thừa kế theo pháp luật

Điều 649 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định. Theo đó, những trường hợp thừa kế theo pháp luật bao gồm:

Thứ nhất, là thừa kế mà người để lại di sản không có di chúc không có di chúc.
Thứ hai, di chúc của người để lại di sản thừa kế không hợp pháp.
Thứ ba, những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
Thứ tư, những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Ngoài các trường hợp trên, pháp luật còn quy định thêm một số trường hợp được quyền chia thừa kế theo pháp luật đối với những di sản như:

Phần di sản thừa kế không được định đoạt trong di chúc.
Phần di sản có liên quan đến phần di chúc không có hiệu lực pháp luật.
Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

>>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp đất đai giữa anh em ruột đã có sổ đỏ

Điều kiện nhận thừa kế là quyền sử dụng đất

Trường hợp tài sản là đất thì phải tuân theo pháp luật về đất đai. Cụ thể Điều 188 Luật đất đai 2013 quy định:
Người sử dụng đất được thực hiện thừa kế quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:

Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này.
Đất không có tranh chấp;
Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
Trong thời hạn sử dụng đất.

Ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này, người sử dụng đất khi thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; quyền thế chấp quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất còn phải có đủ điều kiện theo quy định tại các điều 189, 190, 191, 192, 193 và 194 của Luật này.

Thủ tục khởi kiện giải quyết chia di sản thừa kế đất đai

Chuẩn bị hồ sơ

Số lượng hồ sơ: 01

Tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện:

Giấy chứng tử, quyết định Tòa án tuyên bố người để lại di sản đã chết;
Bản kê khai di sản;
Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người khởi kiện và người để lại di sản thừa kế: Chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, chứng nhận kết hôn…
Giấy tờ, tài liệu chứng minh quyền sở hữu đối với di sản của người để lại di sản;
Tờ khai người từ chối nhận di sản,.v.v..

Nộp hồ sơ

Sau khi hồ sơ đã được chuẩn bị, gửi hồ sơ khởi kiện đó đến Tòa án có thẩm quyền.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện.
Thẩm phán thụ lý vụ án khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí (nếu người khởi kiện thuộc trường hợp nộp tạm ứng án phí).

>>> Xem thêm: Mẫu đơn khởi kiện chia di sản thừa kế

Cơ quan có thẩm quyền giải quyết

Căn cứ Khoản 5 Điều 26, Điều 35, Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì Tòa án cấp huyện tại những nơi sau có thẩm quyền giải quyết tranh chấp chia thừa kế,

Tòa án nơi bị đơn (là cá nhân) cư trú, làm việc hoặc nơi bị đơn (là tổ chức, cơ quan) có trụ sở;
Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn (là cá nhân); hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn (là cơ quan, tổ chức) do các đương sự tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu.

Luật sư tư vấn tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

tư vấn tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

Tư vấn pháp luật về thừa kế như:

Thừa kế theo di chúc: Hình thức, nội dung di chúc; di chúc hợp pháp; Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng, thủ tục lập di chúc, hiệu lực di chúc, người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc, di sản dùng vào việc thờ cúng,…
Thừa kế theo pháp luât: Hàng thừa kế, thừa kế thế vị,
Thanh toán và phân chia di sản: Thứ tự ưu tiên thanh toán, phân chia di sản theo di chúc, pháp luật

Ngoài ra Luật sư còn hỗ trợ các vấn đề sau:

Giúp khách hàng soạn thảo đơn khởi kiện và chuẩn bị các tài liệu liên quan, cần thiết.
Trực tiếp tham gia thu thập chứng cứ liên quan đến vụ việc;
Luật sư thay mặt khách hàng tham gia tố tụng với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng.

>>> Xem thêm: Mẫu đơn khởi kiện hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Trên đây là những quy định về việc phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất, thủ tục giải quyết tranh chấp thừa kế đất đai Hội Luật Sư chia sẻ. Trường hợp Quý bạn đọc còn vướng mắc, khó khăn cần luật sư thừa kế tư vấn chuẩn bị đơn từ hồ sơ khởi kiện giải quyết tranh chấp và các vấn đề liên quan khác vui lòng gọi về HOTLINE 0937.552.925 hoặc email tuvanluat@hoiluatsu.vn để được Luật sư tư vấn trực tuyến miễn phí. Xin cảm ơn!