Tranh chấp hợp đồng tín dụng thủ tục giải quyết như thế nào?

27/02/2023 10:00

Tranh chấp hợp đồng tín dụng nói riêng, các dạng tranh chấp hợp đồng khác nói chung là các vụ án tranh chấp thường thấy trong đời sống pháp luật thực trạng hiện nay. Để nắm rõ quy định pháp luật dân sự nhằm giải quyết tranh chấp, khởi kiện bảo vệ quyền lợi của chính bản thân cũng như chủ thể tham gia hợp đồng tín dụng, Quý vị bạn đọc có thể tham khảo bài viết dưới đây.

Mục lục

tư vấn tranh chấp hợp đồng tín dụng

Hợp đồng tín dụng là gì?

Hợp đồng tín dụng là văn bản ghi nhận sự thỏa thuận giữa tổ chức tín dụng (ngân hàng thương mại, ngân hàng Nhà nước, quỹ tín dụng nhân dân… ) với với các cá nhân, tổ chức về việc cho vay một khoản tiền trong thời hạn nhất định.
Theo đó, hợp đồng tín dụng mang bản chất của hợp đồng cho vay tài sản theo quy định tại Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, trong đó bên cho vay bắt buộc phải là các tổ chức tín dụng có đủ điều kiện theo quy định pháp luật còn bên vay là các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, tổ hợp tác…

Trong hợp đồng tín dụng gồm các nội dung cơ bản sau:

Thông tin của tổ chức tín dụng cho vay: Tên, địa chỉ, mã số doanh nghiệp;
Thông tin của khách hàng: Tên, địa chỉ, số Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân hoặc mã số doanh nghiệp.
Số tiền cho vay;
Mục đích sử dụng vốn vay;
Đồng tiền cho vay, đồng tiền trả nợ;
Phương thức cho vay;
Thời hạn cho vay;
Lãi suất cho vay;
Quyền và trách nhiệm của các bên;
Các trường hợp chấm dứt cho vay; thu nợ trước hạn; chuyển nợ quá hạn đối với số dư nợ gốc mà khách hàng không trả được nợ trước hạn khi tổ chức tín dụng chấm dứt cho vay, thu hồi nợ trước hạn;
Xử lý nợ vay; phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại; quyền và trách nhiệm của các bên;
Hiệu lực của Hợp đồng tín dụng.

Các vụ án tranh chấp hợp đồng tín dụng thường gặp

Tranh chấp trong Hợp đồng tín dụng thông thường có hai loại phổ biến là tranh chấp tín dụng và tranh chấp tài sản bảo đảm tín dụng.

Đối với tranh chấp tín dụng

Tranh chấp tín dụng là tranh chấp về việc xác lập, thực hiện, chấm dứt Hợp đồng tín dụng.
Đối với hợp đồng cho vay, thì tranh chấp có thể là nợ gốc, nợ lãi, lãi suất, về mọi vấn đề liên quan đến hợp đồng cho vay như điều kiện vay, mục đích sử dụng vốn vay, hình thức bảo đảm, giá trị tài sản bảo đảm, phương thức trả nợ và các nội dung khác.
Tuy nhiên, trên thực tế hợp đồng cho vay nói riêng, hợp đồng tín dụng nói chung, thường xảy ra các tranh chấp giống nhau tập trung vào số nợ gốc, các loại lãi suất, phí và việc xử lý tài sản bảo đảm.

Đối với tranh chấp tài sản bảo đảm tín dụng

Đầu tiên cần xác định là khi tiến hành xác lập Hợp đồng tín dụng thì đi kèm với đó là một biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ. Theo quy định tại Điều 292 Bộ luật Dân sự 2015 thì hiện nay pháp luật thừa nhận có 9 biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, tuy nhiên trong quan hệ hợp đồng tín dụng có 5 biện pháp được sử dụng gồm: cầm cố, thế chấp, ký quỹ, bảo lãnh và tín chấp và cũng được gọi là các hợp đồng bảo đảm.

Theo quy định tại Điều 295 Bộ luật Dân sự 2015 thì tài sản bảo đảm phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

Tài sản bảo đảm phải thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm, trừ trường hợp cầm giữ tài sản, bảo lưu quyền sở hữu.
Tài sản bảo đảm có thể được mô tả chung, nhưng phải xác định được.
Tài sản bảo đảm có thể là tài sản hiện có hoặc tài sản hình thành trong tương lai.
Giá trị của tài sản bảo đảm có thể lớn hơn, bằng hoặc nhỏ hơn giá trị nghĩa vụ được bảo đảm.

Các loại tranh chấp liên quan đến tài sản bảo đảm thường gặp như:

Tài sản bảo đảm không còn trên thực tế
Giá trị tài sản bảo đảm không đủ để thực hiện nghĩa vụ bảo đảm
Một tài sản được sử dụng để bảo đảm cho nhiều nghĩa vụ khác nhau và xảy ra tranh chấp giữa các bên nhận bảo đảm
Tài sản bảo đảm không thuộc quyền sử dụng, sở hữu hợp pháp của bên bảo đảm…

Phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng

Giải quyết bằng thương lượng

Khi đã có tranh chấp xảy ra thì các bên có thể ngồi lại với nhau để tìm tiếng nói chung mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba nào.
Mặc dù phương thức này nhanh chóng, tránh các thủ tục phức tạp, giữ được bí mật cho cả đôi bên nhưng do sự thỏa thuận chung không bị ràng buộc bởi bất kỳ sự cưỡng chế pháp luật nào mà chỉ do sự tự nguyện của các bên nên phương thức này mang lại rủi ro rất cao.

Giải quyết bằng hòa giải

Hai bên tranh chấp có thể nhờ một bên thứ ba đứng ra dàn xếp, tìm cách giải quyết để cả hai bên tranh chấp hòa giải với nhau.
Tuy nhiên cũng giống như việc thương lượng, kết quả của buổi hòa giải không có ràng buộc pháp lý, nên việc các bên vẫn không thống nhất trên thực tế vẫn xảy ra do không đặt ra chế tài pháp luật nào xử lý việc không tuân theo thỏa thuận.

Giải quyết tại Trọng tài

Trọng tài thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng do các bên thỏa thuận và được tiến hành theo quy định của Luật Trọng tài thương mại. Thẩm quyền giải quyết các tranh chấp của Trọng tài theo quy định tại Điều 2 Luật Trọng tài thương mại 2010 gồm:

Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại.
Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong đó ít nhất một bên có hoạt động thương mại.
Tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết bằng Trọng tài.

Tranh chấp được giải quyết bằng Trọng tài nếu các bên có thỏa thuận trọng tài. Thỏa thuận trọng tài có thể được lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp. Theo quy định tại Điều 16 Luật Trọng tài thương mại 2010 thì thỏa thuận trọng tài có thể được xác lập dưới hình thức điều khoản trọng tài trong hợp đồng hoặc dưới hình thức thỏa thuận riêng.

Giải quyết tại Tòa án nhân dân

Theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 (BLTTDS 2015) thì các bên trong tranh chấp có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp.

Có hai trường hợp có thể xảy ra trong trường hợp này, được xác định như sau:

Tranh chấp được xác định là vụ án dân sự thông thường theo quy định tại Khoản 3 Điều 26 BLTTDS 2015 nếu Hợp đồng tín dụng được xác lập giữa tổ chức tín dụng với cá nhân, tổ chức không có đăng ký kinh doanh, và bên vay không sử dụng việc cấp tín dụng vào mục đích kinh doanh thu lợi nhuận.
Tranh chấp được xác định là vụ án kinh doanh, thương mại theo quy định tại Khoản 1 Điều 30 BLTTDS 2015 nếu Hợp đồng tín dụng được xác lập giữa tổ chức tín dụng với cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh và đều có mục đích lợi nhuận.

Trong cả hai trường hợp trên thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm đều thuộc Tòa án Nhân dân cấp huyện theo quy định tại Khoản 1 Điều 35 BLTTDS 2015.

Ngoài ra, Tòa án Nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết xét xử theo thủ tục sơ thẩm những vụ việc dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án Nhân dân cấp huyện mà Tòa án Nhân dân cấp tỉnh tự mình lấy lên để giải quyết khi xét thấy cần thiết hoặc theo đề nghị của Tòa án Nhân dân cấp huyện; những tranh chấp, yêu cầu quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 35 BLTTDS 2015 mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài, trừ trường hợp tại Khoản 4 Điều 35 BLTTDS 2015 (căn cứ theo quy định tại điểm c Khoản 1 Điều 37 BLTTDS 2015).

Luật sư tư vấn hỗ trợ giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng

Luật sư hỗ trợ giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng.

Tư vấn các quy định pháp luật liên quan đến hợp đồng tín dụng (quyền, nghĩa vụ các bên, hiệu lực của hợp đồng,..)
Tư vấn các quy định liên quan đến pháp luật tố tụng (thời hiệu khởi kiện, hồ sơ khởi kiện,..)
Đưa ra phương án giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng theo hướng có lợi nhất cho khách hàng, tiết kiệm thời gian, chi phí
Luật sư tranh tụng, tham gia bảo vệ quyền lợi khách hàng tại các phiên tòa xét xử sơ thẩm, phúc thẩm, khiếu nại khi bản án có sai phạm về tố tụng,..
Ngoài ra, còn hỗ trợ giải quyết các vụ án tranh chấp hợp đồng trong lĩnh vực dân sự, thương mại,..

Hiện nay, trong thời đại thực tiễn kinh tế xã hội đang phát triển, việc ký kết hợp đồng tín dụng càng trở nên phổ biến để tăng cường nguồn động lực cho mỗi cá nhân, tổ chức phát triển kinh tế. Do đó, việc tranh chấp hợp đồng tín dụng xảy ra thường xuyên cũng là điều dễ hiểu, bởi có nhiều thủ tục rườm rà, phức tạp. Quý khách hàng có thể liên hệ HOTLINE Hội Luật Sư qua số điện thoại: 0937.552.925 hoặc Email: tuvanluat@hoiluatsu.vn để được luật sư hợp đồng tư vấn sâu hơn về vấn đề này. Xin cảm ơn.